Hoe komt de Utrechter naar de binnenstad?

De binnenstad van Utrecht is op vele manieren bereikbaar voor de Utrechter. In onderzoek van de gemeente wordt duidelijk wat de meest populaire manieren zijn om in de binnenstad te komen en wat er in de loop van de afgelopen jaren veranderd is in ons reisgedrag.

Het komt niet als een verrassing dat de fiets het meest gebruikte vervoersmiddel is om naar de binnenstad te komen. Utrecht is een echte fietsstad. Met speciale infrastructuur om de stad voor fietsers toegankelijker te maken en de vele fietsenstallingen die in- en rondom de binnenstad te vinden zijn, is dit resultaat meer dan logisch. De fietser is binnen de stad vaak aanzienlijk sneller is dan bijvoorbeeld de automobilist of de OV-gebruiker. Uit de data van de gemeente Utrecht blijkt dat, over de afgelopen zeven jaar, het aantal fietsbewegingen naar het centrum ongeveer gelijk is gebleven. Zo’n 55% van het totaal aantal bewegingen wordt gedaan met de fiets.

Door onder andere het aanpassen van de wegindeling en infrastructurele verbeteringen is er in de afgelopen jaren geprobeerd het wandelen te stimuleren. Een voorbeeld van een van deze verbeteringen is de aanleg van de Moreelsebrug in 2016. Deze brug zorgt voor verbinding tussen de westkant van de stad en de binnenstad. Het resultaat is goed zichtbaar in de grafiek. 

Naast het vergroten van de toegankelijkheid voor voetgangers heeft de gemeente Utrecht actief geprobeerd om de auto minder aantrekkelijk te maken door parkeerkosten in het centrum te vergroten. Ook heeft de gemeente verschillende P+R’s aangelegd om zo de auto in zijn geheel uit het centrum te houden. P+R De Uithof is in 2013 geopend en biedt voor meer dan 2000 auto’s een parkeerplek.  Het resultaat hiervan komt goed naar voren in de grafiek. Vanaf 2013 tot aan 2019 is een sterke afname te zien. Pas na 2019 is een lichte stijging te zien. Deze stijging hangt samen met de corona pandemie waarin reizen met het OV vanuit de overheid werd afgeraden en later door veel mensen nog als minder veilig werd ervaren. Voornamelijk bij automobilisten en voetgangers is het percentage in deze periode flink toegenomen.

Hoewel Utrecht een uitgebreid busnetwerk en splinternieuwe tram aansluitingen heeft, is het gebruik van het OV als vervoersmiddel om naar de binnenstad te komen verminderd. De grootste daling is te zien tussen 2019 en 2021 waarbij corona de boosdoener lijkt te zijn. De algehele lichte daling, die al voor 2019 zichtbaar was, heeft te maken met het veranderende busnetwerk waardoor sommige lijnen nu een lagere frequentie of route hebben. Dit maakt het fietsgebruik en wandelen aantrekkelijker. 

Met autoluwe zones, hogere parkeerkosten en het instellen van 30 km/h zone’s, heeft de gemeente Utrecht de ambitie om de stad veel minder aantrekkelijk te maken voor automobilisten. Het ontbreken van de auto in de stad zal worden opgevangen door de aanleggen van nieuwe OV routes waardoor de binnenstad steeds autoluwer kan worden zonder dat het bereikbaarheid verliest. 

Wat de visualisatie vooral erg goed illustreert is dat de ambities van de gemeente om het voetgangersverkeer in het centrum te stimuleren ook daadwerkelijk een effect hebben.